powrót

Zmiany klimatu przyczyną upadku starożytnego Egiptu?

Zmiany klimatu przyczyną upadku starożytnego Egiptu?
fot. Shutterstock
podpis źródła zdjęcia

Pradawne susze mogły wpłynąć na gorsze plony i upadek Egiptu.

Regularne wylewy Nilu stały się podstawą do zbudowania w delcie rzeki jednej z najpotężniejszych kultur starożytności. Jednak około 2200 roku przed naszą erą na całym świecie nastała susza spowodowana zmianami klimatycznymi. To przyczyniło się do niedostatecznego nawodnienia pól uprawnych w Egipcie, mniejszych plonów i w konsekwencji niedoboru żywności i głodu.
Głód wymusił migracje i konieczność przystosowania się do panujących warunków. Na ten czas datuje się również upadek Starego Państwa Egiptu. Susze trwały przez kilka stuleci. Badania archeologiczne osadów naukowców z Uniwersytetu Yale wskazują na erozję gleby oraz niesprzyjające warunki.

Nie tylko Egipt

Innym przykładem wpływu klimatu na społeczeństwo jest upadek dynastii greckich między 305 a 30 rokiem przed naszą erą. Wówczas to erupcje wulkaniczne zakłóciły układ rocznych deszczów monsunowych. W konsekwencji doprowadziło to do braku wylewów Nilu i problemów w dostawach żywności.
Zdaniem badaczek z Yale, historia zmian klimatycznych w Egipcie i ich konsekwencje dla ludności mogą być lekcją dla ludzi współczesnych. Co prawda, to nie aktywność człowieka doprowadziła do trudności społeczności egipskiej, ale ówczesne rozwiązania mogą posłużyć za przykład i dziś.

Jakie wnioski?

Chodzi głównie o magazynowanie zboża na wypadek niedoborów żywności, ale również migracje. W czasie suszy rozrastały się miasta, bo w nich był łatwiejszy dostęp do pożywienia.
W dzisiejszych czasach również powodzie i problemy z wyżywieniem skłaniają do migracji. Według badaczek kluczowa w czasie kryzysu jest współpraca. To ona oraz względnie stabilna gospodarka utrzymywały dawny Egipt. Jednocześnie starożytni byli zupełnie nieświadomi wpływu klimatu na sytuację społeczną.
Dziś człowiek zdaje sobie sprawę z zagrożeń klimatycznych. Wie także jakie podjąć rozwiązania, aby przykładowo zmniejszyć emisję dwutlenku węgla do atmosfery. Przykład Egiptu może skłonić do refleksji nad odpowiedzią ludzkości na zmiany klimatyczne, w tym współczesne migracje z Afryki i Ameryki Środkowej do Stanów Zjednoczonych i Europy.
źródło: Yale University
Więcej na ten temat